Günümüzde neredeyse her yaş grubunun elinde olan, tüm dünyayı içine sığdırdığımız dijital ekranlar, işimizi fazlasıyla kolaylaştırsa da küçük yaş gruplarının gelişimini olumsuz etkiliyor. Özellikle 0-2 yaş grubu için tehlike daha büyük.
Çocukların Dijital Ekranlara Maruz Kalmasının Zararları
Ailelerin en çok yaptığı yanlış ise ağlayan, yemek yememekte ısrar eden çocukların eline telefon, tablet gibi dijital ekranlı aletlerin verilmesi oluyor.
Psikologlar Uyarıyor
Küçük yaşlarda dijital ekrana fazlasıyla maruz kalmak zeka geriliğinden dikkat eksikliğine kadar birçok sıkıntıya sebep olabiliyor.
Çocukların Gelişimini Desteklemek
Psikolog Gizem Emre, ebeveynlerin bu konuda en çok yaptığı hataları anlattı.
Önerilen Yaklaşım
Emre, çocukların 0-2 yaş aralığında beyinsel gelişiminin çok önemli olduğunu, çocukların ellerine erken yaşta telefon verilmesi durumunda gelişimlerinde önemli sıkıntılar yaşandığını söyledi. Çocukların olabildiğince telefondan ve elektronik cihazlardan uzak tutulması gerektiğini söyleyen psikolog Emre, çocuklara yemek yedirirken ellerine telefon verilmemesi gerektiğini, verilmesi durumunda ileride iletişim sıkıntısı yaşayacağını ve akademik alanda geri planda kalacağını söyledi.
Erken Çocukluk Döneminde Teknoloji Kullanımı
0-2 yaş arasında beyinsel gelişim devam ediyor. Teknolojinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerinden bahseden psikolog Gizem Emre, "Teknoloji çağında yaşıyoruz. Elbette çocuklarımızı telefon, tablet ve televizyondan uzak tutmak kolay değil. Ancak ebeveynlerin çocukların yanında olup, kontrolü sağlamaları gerekiyor."
Çocukların Dikkatini Dağıtan Unsurlar
Çocukların evrensel bir sorunu olan dikkatlerini dağıtan unsurlardan biri de dijital ekranlar. Emre, "Etrafımızdaki her şey elektronik ve çocuklarımızın dikkati dağılabilir ancak biz ebeveyn olarak bunun kontrolünü elimize almamız gerekiyor. Çocuk ne kadar az ekrana maruz kalırsa, o kadar çevreye dönük olacak, gerçek hayatta birçok şeyin farkına varacak ve deneyimleme fırsatı bulacaktır." dedi.
Alternatif Yaklaşımlar
Bu sayede çocuğun beyinsel gelişimine katkı sağlanacaktır. Çocuklarımızı kritik yaş dediğimiz 0-2 dönemde ve ileriki yaşlarda parlak ekranlardan uzak tutmalıyız dedi.
Ebeveyn Tavsiyeleri
Çocuk telefon elindeyken ne yediğini bilmiyor, çevresine dikkat etmiyor ve kendisini iletişime kapatarak telefona odaklanıyor. Çocukların yemek yemediği durumlarda anne ve babaların çözüm olarak telefona sarıldığını anlatan Gizem Emre, "Bazen çocuklar yemek yemiyor ve anne baba ne yapacağını şaşırarak onun eline telefonu veriyor." dedi.
Telefon Bağımlılığı ve Sonuçları
Bu sırada çocuk ekrana bakarken ebeveynler de yemek yedirmeye çalışıyor. Bu durum bizim istediğimiz bir şey değil. Bu aşamada çocuğun elinden telefonu aldığımız zaman ağlamaya başlıyor, telefonu istiyor ve alışkanlığa dönüşüyor.
Çocukların Dikkat Dağınıklığı
Anne, baba ne yapacağını bilemediği için çocuk ağlamasın diye telefonu tekrar eline veriyor. Ekran ve görsel tabii ki de çocuğun ilgisini çekiyor ancak bu sefer kendini dış dünyaya kapatıyor.
Alternatif Çözümler
Telefona bakarak yemek yiyen çocuk ne yediğini bilmiyor, tat alamıyor. Bu sebeple ebeveynler alternatif yollar bulmalıdır.
Telefon Bağımlılığını Azaltma Yolları
Çocuğu telefona alıştıran anne ve babalar yavaş yavaş bunun süresini azaltmalılar. Kademe kademe çocuğa verilen telefon süresi azalınca çocuk bir daha telefonu eline almayacak.
Çocuğun Gelişimine Destek Olma
Çocuk telefon elindeyken ne yediğini bilmiyor, çevresine dikkat etmiyor ve kendisini iletişime kapatarak telefona odaklanıyor. Bizim istediğimiz bu değil, çocuğun olabildiğince odağını çevresine vermesini ve iletişim kurmasını sağlamasını istiyoruz diye konuştu.
Önerilen Yaklaşım
Çocuğumuzu kontrol edermiş veya sorgularmış gibi değil, meraklı gözlerle onun ne yaptığını anlamaya çalışmalıyız. Sadece 0-2 yaş aralığındaki çocuklar değil, diğer yaş grupları için de sıkıntılar olabileceğini ifade eden Gizem Emre, "Baktığımız zaman her çocuğun elinde bir telefon görüyoruz ve anne baba olarak bu durum kontrolümüzden çıkabiliyor." dedi.
Çocuğun Gelişimini Destekleme
Bir ebeveyn olarak çocuğumuzun yanında olmalıyız. Çocuğumuzu kontrol edermiş veya sorgularmış gibi değil, meraklı gözlerle onun ne yaptığını anlamaya çalışarak "A kızım ne yapıyorsun, nelere bakıyorsun, ben de bakabilir miyim? Ne kadar da güzel oyun oynuyorsun" gibisinden sorular sorularak çocuğun yanında olunmalıdır.
Çocuğun Gelişimine Katkı Sağlama
Kontrol mekanizması olarak çocuğun yanında durmak gerekiyor. Tabii ki de bununla ilgili interneti daha verimli kullanarak çocuğu bilgilendirebiliriz.
Olumsuz Etkiler ve Sonuçları
Eğer çocuğumuz uzun süre senelerce ekrana maruz kaldıysa ya da yemek yedirirken televizyonu açtıysak veya eline telefon tutuşturduysak bunun tabii ki olumsuz geri dönüşleri olacaktır. Tabii ki her çocuk özeldir ve birbirinden farklı özellikler taşıyor ancak sosyal çevreye karşı duyarsızlaşmaya, kendi içine kapanmaya, iletişim kurmamaya ve en önemlisi arkadaşları ile mahallede nasıl oyun kuracağını, nasıl arkadaşlık kuracağını bilmemeye yol açıyor.
